Một người lập trình viết cho tôi: “Em đã làm việc tại cùng một công ti và cùng một việc làm trong bốn năm. Em không muốn viết mã cho phần còn lại của đời em vì em chỉ có bằng hai năm, em không biết làm gì tiếp? Xin thầy giúp cho.”
Đáp: Những việc đề bạt có sẵn có ở công ti bạn không? Là người lập trình có kinh nghiệm bạn có thể đi lên việc làm người phát triển và tham gia nhiều với việc phát triển phần mềm không? Là người phát triển có kinh nghiệm bạn có thể đi lên người kĩ sư phần mềm hay vị trí người lãnh đạo không? Tất nhiên, bạn phải có được những kĩ năng này trước khi yêu cầu đề bạt. Bạn phải giữ bản ghi chép về các loại việc bạn đã từng làm bên ngoài việc viết mã để chứng minh năng lực của bạn trong phát triển phần mềm để cho bạn có thể thuyết phục được người quản lí của bạn tại sao bạn là người tốt nhất cho một việc làm. Khi một việc làm mở ra, nếu bạn đáp ứng quãng 70 hay 80 % yêu cầu việc làm thì bạn sẽ có cơ hội tốt hơn để cạnh tranh về nó.
Nếu không có mở ra việc làm mới, nói chuyện với người quản lí của bạn rằng bạn đang tìm thách thức tiếp để đi lên trong nghề nghiệp. Người quản lí của bạn có thể giúp bạn có được vị trí khác hay ít nhất cũng biết về ham muốn đi lên của bạn. Mọi công ti đều cần các công nhân có định hướng nghề nghiệp cho nên bạn cần chứng tỏ rằng bạn sẵn lòng học điều mới để được đề bạt. Bạn có thể phải lấy bước chuyển ngang sang khu vực mới điều cho bạn kĩ năng và kinh nghiệm phụ thêm. Chẳng hạn, bạn có thể muốn chuyển sang làm chuyên viên hỗ trợ mạng hay kiểm thử phần mềm. Bạn có thể xem xét học các khoá đào tạo phụ để làm mạnh cho kĩ năng của bạn, nếu bạn giỏi trong Java và C++ thì bạn có thể học về Python hay Ruby hay các ứng dụng phần mềm như lập kế hoạch tài nguyên doanh nghiệp (ERP). Một bước chuyển ngang cho bạn nhiều kinh nghiệm hơn, điều có thể rất hữu ích nếu bạn lập kế hoạch chuyển sang vị trí quản lí về sau.
Nếu có ít cơ hội tại công ti hiện thời của bạn, bạn có thể xét tới các chỗ khác. Bỏ một việc làm tốt có thể rủi ro, nhưng nó có thể mở ra cơ hội mới cho bạn đi lên và bạn sẽ được tăng lương thay vì ở lại cùng một chỗ. Có nhiều khả năng cho công nhân phần mềm có kinh nghiệm và điều bạn muốn sẽ phụ thuộc vào động cơ và kĩ năng của bạn. Bất kể nghề nào bạn lập kế hoạch để lấy làm nghề của bạn, bạn đều cần học nhiều hơn về phát triển phần mềm và quản lí dự án. Ngày nay, mọi công ti đều cần công nhân phần mềm có kinh nghiệm do thiếu hụt, cho nên bạn sẽ được lợi từ việc biết ai đang thuê và kĩ năng nào họ cần. Không ai khác sẽ nhận trách nhiệm cho việc lập kế hoạch tương lai của bạn, cho nên điều đó là tuỳ ở bạn tìm ra chỗ bạn muốn chuyển tiếp và tìm ra cơ hội tiếp cho bạn. Đồng thời, tiếp tục học thêm để xây dựng kĩ năng của bạn đợi tới khi việc làm hoàn hảo của bạn tới. Bạn không nên lo lắng về bằng cấp liệu đó là bằng hai năm hay bốn năm, bằng cấp chỉ mở cánh cửa nhưng chính kinh nghiệm và kĩ năng mới có giá trị. Chúc bạn may mắn!
—English version—
Experience and degree
A programmer wrote to me: “I have worked at the same company and the same job for four years. I do not want to write code for the rest of my life but since I only have a two-year degree, I do not know what to do next? Please help.”
Answer: Are there promotions available in your company? As an experienced programmer could you move up to developer job and get involved more with software development? As an experienced developer could you move up to software engineer or technical leader position? Of course, you have to get the skills first before ask for a promotion. You should keep a written notes of what kind of work that you have been doing beyond coding to demonstrate your abilities in software development so that you can convince your manager why you are the best person for the job. When a job opens, if you have about 70 or 80 % of the job requirements then you will have better chance to compete for it.
If there is no openings, talk to your manager that you are looking for your next challenge to move up in your career. Your manager may help you to get another position or at least aware of your desire to move up. Every company needs career oriented workers so you need to demonstrate that you are willing to learn new things to get a promotion. You may have to take a sideways move to a new area that give you additional skills and experience. For example, you may want to move to network support specialist or software testing . You may consider to take additional trainings to strengthen your skills, if you are good in Java and C++ then you may want to learn about Python or Ruby or special software applications such as Enterprise Resource planning (ERP). A sideways move give you more experience, which can be very helpful if you plan on moving into management position later.
If there are limited opportunities at your current company, you may want to consider other places. Leaving a good job can be risky, but it may open new opportunity for you to move up and you will get a salary increase rather than stay in the same place. There are many possibilities available for experienced software workers, and what you want will depend on your motivations and skills. Regardless of what path you plan on taking for your career, you need to learn more about software development and project management. Today, every company needs experienced software workers due to the shortage, so you will benefit from knowing who are hiring and what skills that they need. No one else will take responsibility for planning your future, so it is up to you to work out where you want to go next and find your next opportunity. In the meantime, continue to learn more to build your skills so that when your perfect job comes up. You should not worry about the degree whether it is two year or four year degree, the degree only opens door but it is the experienced and skills that count. Good luck!
