Mọi học kì, tôi đều mời các quan chức điều hành của công nghiệp tới chia sẻ với sinh viên trong lớp của tôi để cho họ có thể học được từ “người thực” thay vì từ sách hàn lâm. Tháng trước, Scott McCloud một quan chức điều hành của một công ti phần mềm đã chia sẻ cách nhìn của anh ấy về việc làm quyết định cho sinh viên của tôi.
“Là người lãnh đạo, từng quyết định bạn làm đều có tiềm năng tác động lên công ti của bạn và bên ngoài nữa. Các quan điểm khác nhau, các ưu tiên khác nhau, và các nhân cách khác nhau đóng góp cho khó khăn mà người lãnh đạo gặp phải khi làm quyết định. Theo quan điểm của tôi, quyết định về các cá nhân phải vẫn còn có tính mật đặc biệt về vấn đề con người. Tuy nhiên, quyết định doanh nghiệp nên được làm trong suốt nhất có thể được để cho mọi người hiểu tại sao bạn đang làm điều đó. Người lãnh đạo KHÔNG nên là người độc đoán và tự mình làm mọi quyết định mà điều quan trọng là tư vấn với những người khác về những quyết định nào đó.”
“Trước khi làm quyết định, bạn phải nghĩ một cách nghiêm chỉnh về tác động. Mọi thứ bạn làm sẽ có hậu quả, tốt hay xấu, cho nên bạn phải nghĩ một cách cẩn thận. Một số người lãnh đạo thường làm quyết định dựa trên “quyền lực” của họ với người khác và đó là vấn đề của “bản ngã cá nhân” nhưng trong doanh nghiệp, không có chỗ cho bản ngã cá nhân. Bạn làm kinh doanh để đạt tới mục đích như lợi nhuận, tăng trưởng v.v. Bạn KHÔNG làm kinh doanh để thoả mãn cho bản ngã riêng của bạn. Bạn có thể diễn kịch hay ca hát và là ngôi sao điện ảnh hay ngôi sao nhạc rock nhưng bạn không diễn kịch như điều đó trong doanh nghiệp vì bạn sẽ thất bại và làm hại công nhân của bạn. Bạn phải hiểu điều này: Vị trí của bạn có thể tới và đi, công ti của bạn có thể tới và đi, và ngay cả bạn cũng có thể tới và đi nữa – cho nên tránh ngu xuẩn này. Một trong những điều then chốt mà công ti tôi có là các thủ tục theo đó các quyết định cá nhân nào đó sẽ được làm tương ứng theo vị trí của họ để làm tối thiểu sự phụ thuộc vào ưa thích, phân biệt, định kiến và bản ngã.”
“Nhiều quyết định có thể được làm nhanh chóng nhưng tuỳ theo tầm quan trọng của quyết định, một số cần cái vào từ những người khác và có thể cần được kiểm điểm lại nhiều lần trước khi thực hiện. Trong công ti của tôi, có các thủ tục để đảm bảo rằng mọi quyết định được giải quyết đúng đắn. Nếu bạn là người lãnh đạo, khiêm tốn riêng của bạn là bản chất. Bạn ở đó để phục vụ người khác nhân danh công ti, và đó là vai trò của người lãnh đạo trong thế kỉ 21 này. Thời người lãnh đạo lạm dụng vị trí bằng việc ra lệnh cho mọi người làm mọi thứ đã qua rồi. Ngày nay người lãnh đạo làm cực đại ích lợi bằng việc chia sẻ quan điểm của họ với người của họ để thu được hiểu biết và hỗ trợ của họ.”
“Là người lãnh đạo, bạn phải có trách nhiệm và làm điều đúng.” Làm sao bạn biết được rằng bạn đang làm điều đúng? Nếu bạn là người lãnh đạo giỏi, bạn sẽ để cho mọi người làm việc cho bạn và bảo bạn khi nào bạn làm quyết định sai lầm. Lắng nghe họ, và sửa chữa khi cần. Điều quan trọng là KHÔNG ngần ngại trong một tình huống mà bạn phải làm quyết định hay duy trì trong trạng thái không quyết định. Người lãnh đạo làm quyết định và những người khác sẽ đi theo, bạn KHÔNG THỂ không làm gì và mong đợi người khác làm cái gì đó.”
“Bạn có thể tự hỏi làm sao bạn biết rằng bạn đang làm quyết định đúng. Cách tốt nhất của việc làm quyết định đúng là phạm nhiều sai lầm. Bạn bao giờ cũng học được từ sai lầm của bạn. Một sai lầm tốt có thể dạy bạn nhiều hơn mọi quyết định thành công được tổ hợp lại, và bảo bạn để cho phép người khác cũng phạm phải sai lầm. Vài năm trước, sau khi tốt nghiệp tôi bắt đầu một công ti với sự giúp đỡ của bố mẹ tôi. Tôi đã phạm phải nhiều sai lầm, công ti của tôi thất bại và tôi làm mất tiền của bố mẹ tôi. Bố tôi nói: “Đó chỉ là thất bại vài trăm nghìn đô la nhưng con học được cái gì đó.” Tôi bắt đầu công ti thứ hai và đã học KHÔNG phạm cùng sai lầm đó lần nữa nhưng tôi cũng phạm sai lầm khác và lại làm mất nhiều tiền của bố mẹ tôi. Bố tôi nói: “Cho dù chúng ta mất nhiều tiền nhưng con vẫn đang học được cái gì đó.” Tôi kiên trì lần thứ ba nhưng lần này, tôi đi tới ngân hàng và tôi kể cho họ về những sai lầm của tôi và có được khoản vay. Công ti thứ ba của tôi thành công và tôi trả được mọi thứ cho ngân hàng và bố mẹ tôi. Tôi đã học thành công trong doanh nghiệp bằng việc phạm phải sai lầm và tôi có thể nói rằng cách tốt nhất để học là phạm phải sai lầm nhiều hơn.”
“Là sinh viên, bạn sẽ phạm nhiều sai lầm ở trường nhưng bạn sẽ học từ chúng để cho bạn KHÔNG phạm cùng sai lầm lặp lại lần nữa. Bạn tới trường để học và phạm sai lầm là một phần của việc học cho nên đừng sợ phạm sai lầm. Chẳng hạn, bạn bỏ lớp để đi tiệc tùng với bạn gái thì bạn bị điểm kiểm tra xấu. Bạn học bằng việc KHÔNG bỏ lớp lần nữa. Bạn gái của bạn muốn đi tiệc tùng nhưng vì bạn muốn học, cô ấy quyết định đi chơi với người khác cũng bỏ lớp. Bạn KHÔNG phạm phải cùng sai lầm lần nữa nhưng nếu người khác không học, người đó sẽ hỏng môn học vì người đó bỏ quá nhiều giờ lên lớp. Tất cả các bạn đến trường để học và nếu bạn không học cái gì, bạn nghĩ khi nào bạn sẽ học chúng?”
“Khi tôi phỏng vấn các sinh viên đại học, thỉnh thoảng tôi hỏi họ: “Kể cho tôi về sai lầm bạn phạm phải ở trường?” Khi ai đó nói cho tôi rằng người đó chưa bao giờ phạm sai lầm, tôi sẽ KHÔNG thuê người đó vì tôi không muốn người đó phạm sai lầm trong công ti của tôi. Khi một người bảo tôi người đó phạm nhiều sai lầm, tôi đều nghị anh ta giải thích về bài học anh ta đã học từ chúng và thuê người đó. Khi một người phát triển phần mềm phạm phải sai lầm trong công ti của tôi, tôi yêu cầu người đó chia sẻ kinh nghiệm của người đó với những người khác để cho họ KHÔNG phạm phải cùng sai lầm lặp lại và tôi cám ơn người đó về việc làm điều đó. Chúng ta đang học mọi lúc và phạm sai lầm là một phần của việc học chừng nào bạn vẫn đang học từ nó, bạn đang làm tốt.”
“Người lãnh đao giỏi phạm cùng sai lầm, thừa nhận sai lầm, và học từ chúng – đó là lí do tại sao họ thành công. Những người lãnh đạo phạm sai lầm nhưng lại che giấu chúng hay tìm cớ thì họ không học gì. Bạn không muốn theo những người đó vì họ có thể đổ lỗi lên bạn. Họ là những người mù dẫn người mù. Làm quyết định và phạm sai lầm là một phần của cuộc sống và cuộc sống có nghĩa là học. Nếu bạn dừng học, bạn chết. Là một người, bạn làm quyết định mọi lúc và thỉnh thoảng bạn thậm chí không nghĩ về điều đó. Tất cả các bạn đều tới trường; nếu bạn lái xe thì bạn phải biết khi nào rẽ phải hay rẽ trái. Làm sao bạn biết lấy chỗ rẻ phải hay trái? Bạn có thể kiểm bản đồ trước khi lái xe; hay bạn có thể có ai đó chỉ cho bạn con đường, hay bạn có thể phạm sai lầm rồi học từ nó. Cùng điều này xảy ra khi bạn học các thứ trong trường, cho nên bạn có thể học từ đọc sách giáo khoa, bạn có thể học từ thầy giáo, hay bạn có thể phạm sai lầm rồi học từ nó.”
“Điều cuối cùng tôi muốn chia sẻ với bạn là: “Mọi thứ bạn làm, mọi quyết định bạn làm sẽ có hậu quả cho nên nghĩ cẩn thận về nó rồi hành động và có trách nhiệm với hành động của bạn. Pham sai lầm là ĐƯỢC, chừng nào bạn còn học từ nó. Không có lí do để phủ nhận nó, để dối trá về nó, để đổ lỗi lên ai đó, hay để tìm cớ. Nếu bạn làm điều đó, bạn không học gì và bạn sẽ phạm cùng sai lầm lần nữa.”
—English version—
Making decisions
Every semester, I invite industry’s executives to share their experiences with students in my classes so they can learn from “Real Persons” rather than from academic books. Last month, Scott McCloud an executive of a software company shared his view on decision making to my students.
“As leader, each decision you make has the potential to impact your company and beyond. Different viewpoints, different priorities, and different personalities contribute to the difficulty that leaders have when making decisions. In my view, decisions on individuals must remain confidential especially on personal issues. However, business decisions should be made as transparent as possible so everybody understands why you are doing that. A leader should NOT be a dictator and made all decisions by himself but it is important to consult with others on certain decisions.”
“Before making any decision, you must think seriously about the impact. Everything you do will have consequences, good or bad, so you must think carefully. Some leaders often make decisions based on their “Power” over others and that is an issue of “personal ego” but in business, there is no place for personal ego. You are doing business to achieve goals such as profit, growth etc. You are NOT doing business to satisfy your own ego. If you want to act out your feeling, try acting or singing and be a movie star or rock star but you do not act like that in business because you will fail and hurt your workers. You must understand this: Your position may come and go, your company may come and go, and even you may come and go too – so avoid this foolishness. One of the keys that my company has is procedures upon which some individual decisions will be made according to their position so that favoritism, discrimination, prejudice, and ego etc. are minimized.”
“Many decisions can be made quickly but depending on the importance of the decision, some need inputs from others and may need to be reviewed several times before implement. In my company, there are procedures for assuring that all decisions are handling properly. If you are the leaders, your own humility is essential. You are there to serve others on behalf of the company, and that is the role of leaders in this 21st century. The day of leaders who abuse the position by order people to do things is gone. Today leaders maximize benefit by share their view with their people to get their understanding and supports.”
“As leaders, you must be responsible and do the right thing.” How do you know that you are doing the right thing? If you are a good leader, you will have people who work for you and tell you when you are making a mistake. Listen to them, and make corrections as necessary. The important thing is do NOT hesitate in a situation when you must make decision or stay in the state of indecision. Leader makes decision and others will follow, you CANNOT do nothing and expect others to do something.”
“You may wonder how do you know that you are making the right decision. The best way of making the right decision is make more mistakes. You always learn from your mistakes. One good mistake can teach you more than all the successful decisions combined, and tells you to allow others to make mistakes as well. Few years ago, after graduated I started a company with my parents’ help. I made several mistakes, my company failed and I lost my parents’ money. My father said: “That is only a few hundred thousand dollars mistake but you learned something.” I started a second company and learned NOT to make the same mistake again but I also made different mistakes and again lost a lot of my parents’ money. My father said: “Even we lost a lot of money but you are still learning something.” I persist the third time but this time, I went to a bank and I told them about my mistakes and got a loan. My third company succeeds and I paid back everything to the Bank and my parents. I have learned to succeed in business by making mistakes and I can say that the best way to learn is making more mistakes.”
“As students, you will make a lot of mistakes in school but you will learn from them so you DO NOT make the same mistakes again. You go to school to learn and making mistakes is part of learning so do not afraid of making mistakes. For example, you skip class to go to party with your girlfriend then you get a bad grade in your test. You learn by NOT skipping class again. Your girlfriend wants to go party but since you want to study, she decides to go out with another who also skip class. You do NOT make the same mistake again but if the other do not learn, he will fail the course because he skips too many classes. You all go to school to learn and if you do not learn anything, when do you think you will learn them?”
“When I interview college graduates, sometime I ask them: “Tell me about mistakes you made in school?” When someone tell me that he never make mistakes, I will NOT hire that person because I do not want that person to make mistake in my company. When person tell me he makes a lot of mistakes, I ask him to explain about the lessons that he has learned from them and hire that person. When a software developer makes serious mistake in my company, I ask that person to share his experience with others so they do NOT make the same mistake again and I thank him for doing so. We are learning all the time and making mistake is part of the learning as long as you are learning from it, you are doing well.”
“Good leaders make mistakes, admit mistakes, and learn from them – that is why they succeed. Leaders who make mistakes but hide them or find excuses then they learn nothing. You do not want to follow those people because they may blame you. They are the blinds who lead the blinds. Making decisions and making mistakes are part of life and life means learning. If you stop learning, you are dead. As a person, you are making decision all the time and sometime you do not even think about it. You all go to school; if you drive a car then you must know when to turn right or turn left. How do you know what right turn or left turn to take? You may check a map before driving; or you may have someone to show you the road, or you may make a mistake then learn from it. The same thing happens when you learn things in school, you may learn from reading textbooks, you may learn from teachers, or you may make a mistake then learn from it.”
“The last thing that I want to share with you is: “Everything you do, every decision that you make will have consequence so think careful about it then act and be responsible for your action. It is OK to make mistake, as long as you learn from it. There is no reason to deny it, to lie about it, to blame somebody, or to find excuse. If you do that, you learn nothing and you will make the same mistake again.”
