Một học sinh tốt nghiệp trung học viết cho tôi: “Em sẽ vào đại học sang năm và ghi danh vào lĩnh vực kĩ nghệ phần mềm. (Lưu ý: Em đã lấy lời khuyên từ blog của thầy.) Vì em vẫn còn vài tháng nghỉ hè, thầy gợi ý em cần làm gì trước khi bắt đầu đại học? Xin thầy lời khuyên.”
Đáp: Vì bạn sẽ bắt đầu đại học từ tháng chín, có nhiều điều bạn có thể làm bây giờ để chuẩn bị cho tương lai của bạn. Mặc dầu bạn đã chọn Kĩ nghệ phần mềm, (lưu ý: Chọn khá đấy) bạn vẫn cần chuẩn bị bản kế hoạch nghề nghiệp cá nhân thật chi tiết (Đọc các bài trong blog của tôi về lập kế hoạch nghề nghiệp và mục đích cá nhân). Về căn bản, có nhiều điều cần làm hơn chỉ là chọn một lĩnh vực học tập vì bạn sẽ cần nhận diện những điểm mạnh và điểm yếu của bạn và so sánh chúng với điều bạn sẽ học trong đại học để nhận diện lỗ hổng. Bạn có thể kiểm điểm hiệu năng quá khứ của bạn ở trường trung học để nhận diện bạn sẽ cần gì để cải tiến cho thành công ở đại học và kiểm điểm các tài liệu trung học như toán học, ngoại ngữ và việc viết, vì chúng là quan trọng trong lĩnh vực học tập của bạn.
Tôi bao giờ cũng khuyên sinh viên đọc nhiều vì điều đó là quan trọng ở đại học. Bạn sẽ phải đọc nhiều trong một thời gian giới hạn cho nên bắt đầu đọc từ bây giờ để xây dựng thói quen tốt. Cố đọc nhiều nhất có thể được trong mùa hè này. Bạn có thể đọc bất kì cái gì mà bạn thích vì ý tưởng là phát triển một thói quen đọc tốt để giúp giữ cho tâm trí bạn tích cực. (như, “Thế giới phẳng” của Thomas Friedman hay “Steve Jobs” của Walter Isaacson hay tải xuống một số e-books từ blog này để đọc).
Việc học ở đại học sẽ yêu cầu nhiều thời gian học tập hơn phổ thông đã yêu cầu. Bạn phải học tổ chức cách bạn sẽ dành thời gian của bạn cho học tập, làm bài tập về nhà, cũng như thời gian với bạn bè. Bạn phải tìm ra cân bằng có tác dụng cho bạn. Quản lí thời gian là cấu phần then chốt của thành công ở đại học cho nên bạn có thể cần thực hành kĩ năng này trước khi bạn bắt đầu đại học. Bạn không phải quá chặt chẽ hay thu xếp từng phút của ngày của bạn, nhưng tạo ra lịch biểu cho những hoạt động nào đó và rồi tuân theo nó. Bằng việc có lịch biểu hoạt động hàng ngày là bước đầu tiên thì khi bạn bắt đầu đại học, bạn sẽ thấy dễ dàng quản lí thời gian của bạn.
Khi bạn ở đại học, bạn sẽ không có đủ thời gian với gia đình bạn cho nên để thời gian dành cho gia đình bạn bây giờ đi. Bạn phải biểu lộ lòng biết ơn của bạn với bố mẹ bạn vì họ đã nuôi dưỡng bạn và chăm sóc bạn mãi tới giờ. Nhiều sinh viên đại học thường bận rộn với công việc nhà trường, với bạn bè, và các hoạt động khác và không chú ý tới bố mẹ họ. Trước khi vào đại học, đây là thời gian tốt nhất dành cho gia đình và đánh giá cao điều bố mẹ bạn đã làm cho bạn. Tỏ lòng biết ơn với bố mẹ là một điều quan trọng vì mối quan hệ với bố mẹ sẽ có tác động sâu sắc lên sự trưởng thành của bạn và các trách nhiệm trong cuộc sống về sau.
—English version—
Advice for high school graduates
A high school graduate wrote to me: “I will be attending college next year and enrolling in software engineering field. (Note: I took advice from your blog.) Since I still have few months of vacation, what do you suggest that I do before starting college? Please advise.”
Answer: Since you will start college in September, there are many things that you can do now to prepare for your future. Although you have selected Software Engineering, (Note: Good choice) you still need to prepare a personal career plan in details (Read my blog articles about planning a career and personal goals). Basically, there are more things to do than just select a field of study as you will need to identify your strengths and weaknesses and compare them with what you will learn in college to identify gap. You can review your past performance in high school to identify what you will need to improve in order to succeed in college and review high school materials like math, foreign language and writing, as they are important in your field of study.
I always advice students to read more as it is important in college. You will have to read a lot within a limited time so start reading now to build a good habit. Try to read as much as possible during this summer. You can read anything that you like as the idea is to develop a good reading habit to help keep your mind active. (i.e., “The World is Flat” by Thomas Friedman or “Steve Jobs” by Walter Isaacson or download some e-books from this blog to read).
College study will require a lot more time to study than high school did. You must learn to organize how you will spend your time to study, do homework, as well as time with friends. You have to find a balance that will work for you. Time management is a key component of college success so you may need to practice this skill before you start college. You do not have to be too strict or arrange each minute of your day, but create a schedule for certain activities and then follow it. By having a schedule of daily activities is the first step so when you begin college, you will find it easier to manage your time.
When you are in college, you will not have enough time with your family so take time to spend with your family now. You must show your gratitude to your parents as they have raised you and take care of you until now. Many college students are often busy with school works, with friends, and other activities and fail to pay attention to their parents. Before going to college, this is the best time to spend with family and appreciate what your parents have done for you. Gratitude towards parents is an important thing because the relationship with your parents will have a profound impact on your maturity and responsibilities in later life.
