Tôi mới đọc một báo cáo về người tốt nghiệp đại học bị thất nghiệp ở châu Á (Trung Quốc, Ấn Độ, Malaysia v.v.) nơi có trên 18 triệu người tốt nghiệp không thể tìm được việc làm. Báo cáo này để lộ rằng 94% số họ vẫn đang sống cùng bố mẹ họ hay sẽ trở về nhà để sống với bố mẹ họ. Tình huống của người tốt nghiệp đại học sau khi tiêu hầu hết tiền tiết kiệm của gia đình nhưng vẫn cần hỗ trợ của bố mẹ là rất đáng buồn. Theo báo cáo này, phần lớn người tốt nghiệp đã làm đơn xin hàng trăm việc nhưng không thể có được việc làm vì họ không có kĩ năng thích hợp. Cuối cùng một số người sẽ phải làm việc ở các việc mà chẳng liên quan gì tới giáo dục của họ. Những người khác, người thất vọng thế, sẽ làm bất kì cái gì, kể cả phạm tội hay các hoạt động bất hợp pháp, chỉ để thoát khỏi thất nghiệp. Vài người thất vọng thế và tự tử. Một số người sẽ tiếp tục ở lại trường để học bằng cấp chuyên sâu và hi vọng có được cơ hội tốt hơn trong tương lai nhưng họ sẽ chỉ thêm vào số lớn những người tốt nghiệp bị t
Mặc dầu báo cáo này chủ yếu là về dữ liệu và thống kê, nhưng tôi đọc nó như thảm kịch con người. Đặc biệt khi có hàng trăm nghìn việc làm mở ra trên khắp thế giới nhưng không thể tìm được công nhân đủ phẩm chất. Mùa hè trước khi dạy ở Trung Quốc, tôi đã nói chuyện với vài người tốt nghiệp bị thất nghiệp và thấy rằng họ đã không có bản kế hoạch nghề nghiệp hay mục đích học tập. Một người tốt nghiệp nói: “Không ai nói với em về Khoa học, Công nghệ, Kĩ nghệ và Toán học (STEM). Chúng em chưa bao giờ nghe nói về lập kế hoạch nghề nghiệp. Trong các sinh viên, không ai biết gì về xu hướng công nghiệp hay nhu cầu toàn cầu, vì chúng em được bảo đi học, học chăm chỉ, kiếm bằng cấp và rồi mọi thứ sẽ tốt. Em ước ao em biết nhiều hơn về xu hướng công nghệ. Em ước ao em có thể quay ngược thời gian và học về khoa học hay công nghệ để cho em không kết thúc với thất nghiệp kiểu như thế này.”
Một sinh viên khác nói: “Chúng em không được cho bất kì lời khuyên nào về lĩnh vực học tập. Em đã không biết gì về Công nghệ thông tin (CNTT). Em ước là em có thể học được nhiều hơn về nó và có lẽ học về Khoa học máy tính. Em có các bạn là người sau khi tốt nghiệp đã làm việc cho Microsoft và Google ở Bắc Kinh và họ làm rất tốt. Em cảm thấy như em bỏ lỡ cơ hội tốt vì em đã không biết mấy về xu hướng công nghiệp, hay xu hướng thị trường.”
Một sinh viên nói thêm: “Em cảm thấy tồi tệ sau khi tốt nghiệp vì em không biết em thực sự muốn gì cho nên em chỉ theo bạn bè. Điều em thấy ra là phần lớn trong họ cũng không biết họ muốn gì; họ chỉ dường là họ muốn thôi. Tất cả chúng em đều theo nhau và ai đó nói rằng ngân hàng và tài chính là chỗ chúng em có thể làm được nhiều tiền rồi mọi người xô vào học ngân hàng và tài chính mà chẳng có tri thức nào về suy thoái kinh tế toàn cầu. Chúng em chỉ đi theo cái gì đó một cách mù quáng và đó là lí do tại sao tất cả chúng em bị thất nghiệp.”
Nhưng sinh viên này không thể đổ lỗi việc thiếu hướng dẫn của họ được vì nhiều đại học KHÔNG cung cấp các lĩnh vực học tập mà thị trường cần và một số chương trình đào tạo của nhà trường có chất lượng thấp và tạo ra người tốt nghiệp không thể đáp ứng được với yêu cầu của các công ti. Một người tốt nghiệp nói: “Vấn đề là hệ thống giáo dục của chúng ta chỉ nhấn mạnh vào thi đỗ kì thi và thu được bằng cấp. Phụ huynh thúc đẩy con cái họ để có được bằng cấp nhưng không biết về nhu cầu thị trường. Xã hội coi bằng cấp là mục đích nhưng không chú ý tới kĩ năng. Sinh viên hội tụ vào đỗ kì thi để có được bằng cấp nhưng không có ý tưởng nào rằng bằng cấp ngày nay không còn là đảm bảo cho việc làm. Trường không giúp sinh viên kiếm việc làm mà chỉ quan tâm tới việc rót đầy lớp học. Thầy giáo không học điều mới cho nên tri thức của họ bị lỗi thời. Chỉ bởi vì ai đó có bằng cấp chuyên sâu không có nghĩa là người đó có năng lực dạy. Dạy là nhiều hơn nhiều so với đọc bài giảng hay học để thi đỗ kì thi. Để dạy bạn cần có miền tri thức rộng về tri thức hiện thời. Không chỉ từ sách vở mà bạn đã đọc khi bạn vào đại học mà bạn phải gióng thẳng với tri thức đang tăng trưởng và thay đổi công nghệ. Ba mươi năm trước ai đó đã đạt tới bằng cấp tiến sĩ nhưng trong 30 năm người đó đã không bận tâm về cái gì đã xảy ra trong lĩnh vực của mình. Trong 30 năm tri thức nhân loại đã tăng nhiều hơn mọi tri thức đã được tích luỹ trong 3000 năm trong quá khứ. Nhưng thầy giáo không học cái gì mới trong 30 năm này vẫn còn dạy. Đó là lí do tại sao nhiều người tốt nghiệp bị thất nghiệp vì họ không có kĩ năng mà các công ti cần.
Một người tốt nghiệp kết luận: “Mọi người không biết chúng em cảm thấy thế nào sau khi xin nhiều việc thế mà đối diện với bác bỏ lặp lại?” Người khác nói thêm: “Với nhiều việc bác bỏ thế, chúng em mất mọi tự tin và đã tự hỏi liệu chúng tôi có bao giờ gắn được với thế giới việc làm không?” Với những người tốt nghiệp này, có việc làm không chỉ là về có tiền, nó là về có cảm giác có năng lực, có giá trị, về tự có giá trị, về đóng góp và là một phần của xã hội. Không có điều đó, nhiều người bị tổn thương và không có hành động đúng, xã hội sẽ có một “thế hệ bị hỏng” vì nhiều người sẽ thất nghiệp trong thời gian dài và đây là mất mát con người khó có thể chịu nổi.
—English version—
Unemployment graduates
I just read a report on unemployed college graduates in Asia (China, India, Malaysia etc.) where there are over 18 million graduates who could not find work. The report reveals that 94% of them are still living with their parents or will be returning home to live with their parents. The situation of college graduates after spending most of their family’s saving money but still need parents’ supports is very sad. According to the report, most graduates have applied for hundreds of jobs but could not get offer because they did not have the appropriated skills. Eventually some will have to work in jobs that have nothing to do with their education. Others, who are so desperate, will do anything, including crimes or illegal activities, just to get out of unemployment. Few are so depressed and committed suicide. Some will continue to stay in school for advanced degrees and hope to get better chances in the future but they will only adding to a large number of unemployed graduates with Master and PhD degrees. Only a few have found jobs appropriate to their qualifications, and based on the report, most of them are graduates in the Science, Technology, Engineering and Math (STEM) fields.
Although the report is mostly about data and statistics, but I read it that as a human tragedy. Especially when there are hundred thousand jobs opening all over the world but could not find qualified workers. Last summer when teaching in China, I talked to several unemployed graduates and found that they did not have a career plan or education goals. A graduate said: “No one told me about Science, Technology Engineering and Math (STEM). We never heard of career planning. Among students, no one know anything about industry trends or global needs, as we are told to go to school, study hard, get degree than everything will be fine. I wish I know more about the technology trends. I wish that I can go back in time and study science or technology so I do not end up in unemployment like this.”
Another student said: “We were not given any advice on selecting the field of study. I did not know anything about Information Technology (IT). I wish that I could learn more about it and perhaps study Computer Science. I have friends who after graduated are now working for Microsoft and Google in Beijing and they are doing very well. I feel like I missed a good opportunity because I did not know much about industry trends, or market trends.”
A student added: “I felt bad after graduated because I did not know what I really wanted so I just followed my friends. What I have found are most of them also did not know what they want; they just appear as if they do. We all follow each other and somebody said that banking and finance were where we can make a lot of money then everyone rushed in to study banking and finance without any knowledge about the global economic recession. We just follow something blindly and that is why we all unemployed.”
But the student cannot be blame for their lack of direction because many universities are NOT offering fields of study that the market needs and some school training programs are of low quality and produce graduates who cannot meet the requirements of companies. A graduate said: “The problem is our education system emphasizes only on passing exams and on obtains degree. Parents push their children to get degree but do not know about market needs. Society considers degree as a goal but not pay attention to skills. Students focus on passing exam to get degree but have no idea that today degree is no longer a guarantee for jobs. School is not helping students to get job but only concerns about filling classrooms. Teachers do not learn new things so their knowledge is obsolete. Just because somebody has an advanced degree does not mean that he is capable of teaching. Teaching is much more than giving lectures or hand out exams. To teach you need to have a broad range of current knowledge. Not only from textbooks that you have read when you go to university but you have to be in alignment with the growing knowledge and technology changes. Thirty years ago somebody achieved a PhD degree but for 30 years he has not bothered about what has happened in his field. In the past 30 years human knowledge has increased more than all knowledge that has been accumulated in the past 3,000 years. But teachers who have not learning anything new in these 30 years are still teaching. That is why so many graduates are unemployed because they have no skills that companies need.
A graduate concluded: “People do not know how we feel after apply for so many jobs but face repeated rejection?” Another added: “With so many rejections, we lost all of our confidence and have wondered if we ever join the employment world?” To these graduates, having a job is not just about having money, it is about having a sense of competence, about having value, about self-worth, about contributing and be part of the society. Without that, many are hurt and without proper action, the society will have a “damaged generation” as many will be unemployed for a long time and this is a terrible human cost.
